Schulden door gokken, wat moet ik doen?

Heb jij schulden door gokken, dan is het belangrijk om actie te ondernemen om nog meer schulden te voorkomen. In dit blog leggen we uit hoe financiële problemen door gokken ontstaan en wat je eraan kunt doen.

Een gokverslaving heeft vaak grote gevolgen. Veel gokverslaafden hebben last van psychische problemen, conflicten met familie, vrienden of hun partner en verminderde prestaties op school of het werk. Een ander probleem dat kan ontstaan is oplopende schulden door het gokken.

Financiële problemen door gokken

Het hebben van financiële problemen door gokken gebeurt niet van de ene op de andere dag. In het begin win je misschien een keer wat, waardoor het verlies gecompenseerd wordt. Ook ben je waarschijnlijk niet meteen met het inzetten van enorme bedragen begonnen. Het geld dat je in het begin verliest is dan ook niet zo veel. Maar na verloop van tijd ben je meer gaan inzetten en is het verlies steeds groter geworden. Om je verliezen te compenseren ga je meer gokken, want als je eenmaal die grote klapper maakt, sta je weer quitte. Helaas werkt het vaak niet zo en krijgen veel gokverslaafden schulden door gokken.

De gevolgen van schulden

Het hebben van schulden kan grote gevolgen hebben voor je dagelijkse leven. Denk aan:

• Conflicten met je familie of vrienden over geleend geld dat je niet kunt terugbetalen
• Geen spaargeld meer hebben
• Alleen nog maar geld hebben voor je dagelijkse boodschappen
• Onbetaalde rekeningen
• Een huurachterstand of je hypotheek niet kunnen betalen

Vaak gaat het van kwaad naar erger als je niets aan je problemen doet.

Wat kun je doen?

Het allerbelangrijkste is dat er vanaf nu geen nieuwe schulden meer bijkomen. En dat betekent dat je moet stoppen met gokken. Want zolang je doorgaat, blijven de schulden zich opstapelen en kom je niet van je financiële problemen af. Een goede hulp is het plaatsen van een blocker op je pc, laptop of telefoon zodat je niet meer kunt gokken. Denk bijvoorbeeld aan GamBlock, Freedom of Betfilter.

Schuldhulpverlening

Zijn je schulden door gokken nog te overzien, dat kun je via deze site tips krijgen om ze zelf op te lossen: zelfjeschuldenregelen.nl. Groeit het je allemaal boven je hoofd, dan is het slim om hulp te zoeken. Dan kun je doen via de gemeente waar je woont. Zij kunnen schuldhulpverlening voor je regelen. Een van de voorwaarden is wel dat je geen nieuwe schulden meer maakt. Ook moet je 18 jaar of ouder zijn.

Wet schuldsanering

Een andere optie als je echt diep in de problemen zit, is gebruik maken van de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP). Je gaat dan officieel de schuldsanering in. Hoe dat werkt, lees je in ons blog ‘Gokken en schuldsanering’. Dit verloopt via de rechtbank en kan pas in een zogenoemd “minnelijk traject” dat de gemeentelijke schuldhulpverlening of Bureau Zuidweg & Partners voor je start. Als je een zelfstandig ondernemer bent en je komt er met bepaalde partijen echt niet uit, dan kun je dit traject op dezelfde manier starten.

Zoek hulp bij schulden door gokken

Zoals eerder gezegd is het allerbelangrijkste om helemaal te stoppen met gokken. Lukt je dat niet alleen, zoek dan hulp. Bij Hervitas bieden wij een behandeling gokverslaving van drie weken waarin je samen met andere gokverslaafden werkt aan je herstel. Je leert wat er achter je gokgedrag zit en hoe je op een andere manier met gevoelens van boosheid, angst of verdriet om kunt gaan. Onze wachttijd is vaak niet langer dan een week. Neem contact op als je een intake wil plannen.

• Goede nazorg verslaving: waarom is het zo belangrijk en wat houdt het in?
• 5 tips om te stoppen met gamen

Cliënten aan het woord: hoe was de eerste week van hun behandeling tegen gokverslaving?

Net zoals veel anderen, vraag jij je misschien af hoe ons behandelprogramma voor jouw gok- of gameverslaving eruitziet. Hoe gaat het eraan toe tijdens die drie weken? Wat kan ik verwachten? In dit blog vertellen vier verschillende cliënten, die nu met de achtste behandeldag bezig zijn, over hun ervaringen tot nu toe.

 

Wat waren jouw verwachtingen bij de eerste dag en hoe heb je deze uiteindelijk ervaren?

René: “Ik wilde er zo blanco mogelijk in gaan, maar had wel gezonde zenuwen. Je voelt je toch wat onzeker bij nieuwe mensen. Om je dan open te stellen is lastig, maar ik merk dat ik nu mezelf weer begin te worden. Het is een hechte groep en dat is heel fijn.

Jeroen: “Ik had van de psychiater gehoord dat het heel heftig zou zijn, maar voor mij viel dat eigenlijk best mee de eerste week. Hiervoor heb ik andere therapieën gedaan. Wat ik prettig vind is dat de sfeer hier heel open is en dat we een leuke groep hebben.

Gerard: “Ik wist niet dat alles in de groep zou zijn. Maar dat is achteraf juist fijn, omdat de anderen heel open zijn.”

Kristel: “Ik wachtte niet dat we zo snel de diepte in zouden gaan, maar dacht dat het meer een kennismaking en uitleg over de therapie zou zijn. Het verbaasde mij dat iedereen al vrij snel zijn verhaal op tafel legde, waardoor het al snel vertrouwd en veilig voelde.”

 

Hoe zou je de inhoud van de behandeling voor gokverslaving omschrijven aan anderen?

René: “De hulp bij gokverslaving is super, vooral hoe diep de hulpverleners ingaan op het gokken en wat erachter zit. In vergelijking met andere behandelingen voor gokverslaving die ik tot nu toe heb gehad, graven jullie dieper. Voor jezelf is dit soms wel confronterend, maar het geeft je nieuwe inzichten.

Jeroen: “Je gaat naar jezelf kijken, wat is de oorzaak dat ik gok?”

Gerard: “Het is vrij intens en ook emotioneel, zoals gisteren met de schadebrieven. Wat ik heel fijn vind is de erkenning die je bij elkaar vindt. Je bent niet de enige met dit probleem en zo heeft het voor mij wel heel lang gevoeld.”

Kristel: “Zelf ben ik wel van de theorie en ik vind het fijn dat er tussendoor presentaties zijn over de achterliggende theorieën. Daarnaast gaat het niet alleen om je gokverslaving, maar ook waar het bij jou vandaan komt. En je krijgt de ruimte om jouw verhaal te vertellen, naast de problemen van de gokverslaving.”

 

Heb je naast de therapie nog andere verplichtingen en hoe gaat dat samen met de behandeling?

René: “Naast Hervitas heb ik in principe geen verplichtingen, wel is er contact met een andere GGZ-instelling over een andere therapie, maar dit staat op pauze.”

Jeroen: “Ik heb kinderen waar mijn vriendin nu gelukkig voor zorgt, verder heb ik voor nu alles laten vallen. De eerste week had ik misschien nog iets ernaast kunnen doen, maar vooral in week twee is het voor mij zwaar geworden.”

Gerard: “Op werk heb ik vrij genomen en voetbal heeft nu winterstop. Verder heb ik geen verplichtingen, dus ik kan mij deze drie weken volledig hier op focussen en dat is fijn.”

Kristel: “Ik heb mij ziekgemeld op het werk, maar daarnaast heb ik nog mijn gezin. Ik merk dat ik wel heel moe ben als ik thuiskom, maar ik vind het fijn om thuis te zijn met de mensen om wie ik geef. Mijn rugzak (met problemen) wordt door therapie steeds lichter en uiteindelijk kan ik thuis meer genieten van de momenten daar. Ik geef nog wel sportles, maar daar krijg ik juist energie van.”

 

Wat vind je het lastigste van de therapie tot nu toe?

René: “Jezelf open en bloot geven en ook zien hoe mijn persoonlijke thema bij de groepsgenoten (niet) speelt.”

Jeroen: “De therapie gaat maar door en door, ik heb geen rustmoment gevonden in het weekend. Ook toen ik eenmaal thuis was, merkte ik nog dat ik in gedachten bezig was met de therapie. Het is heel veel, maar tegelijkertijd is dat ook de kracht van deze behandeling; je gaat echt diep in op je gokverslaving.”

Gerard: Je moet heel erg naar jezelf kijken en voor jezelf zorgen, terwijl ik juist vaak met anderen bezig ben. Dat loslaten is lastig. Daarnaast is het een vol programma en valt er veel te bespreken. Een extra week was misschien fijn geweest.”

Kristel: “Het diep bij jezelf naar binnen gaan en echt kijken naar waar komt mijn verslaving vandaan, hoe heb ik dingen verwerkt? Daarnaast is de groep heel positief, maar ik merk aan mijzelf dat ik er last van kan hebben als iemand zich niet volledig inzet.”

Wat is het meest onverwachte van de behandeling?

René: “Dan kom ik toch terug op het graven, waar komt een verslaving vandaan? Ik heb nooit zo nagedacht over wat nu echt de kern van het probleem is.”

Jeroen: “Dat de interactie met de groep mij zo beïnvloedt; ik wist vooraf al wel dat ik moeite heb met bepaalde dingen loslaten. Door de groep merk ik dit onderliggende thema extra, waardoor ik mezelf uiteindelijk nog beter leer kennen.”

Gerard: “Naast dat we veel in de groep werken, waren voor mij de schadebrieven ook onverwacht. Ze waren emotioneel intens, maar uiteindelijk zijn ze heel helpend voor mij.”

Kristel: “Dat ik mijzelf heel snel heb uitgesproken; ik had niet verwacht zo snel te vertellen over wat er is gebeurd allemaal. Ik ben altijd heel gesloten, maar hier voelde het gewoon goed en op dag twee durfde ik al dingen te vertellen die ik niet had verwacht ooit te zeggen.”

 

 

Hoe zou je de eerste week omschrijven en wat verwacht je van de rest van de behandeling?

René: “Best zwaar. Je merkt dat je fysiek en lichamelijk uitgeput raakt, maar door je open en bloot te geven krijg je meer inzicht. Ik voel me nu positiever over de toekomst.”

Jeroen: “De eerste week was prettig en ik heb nog meer over mezelf geleerd. Het begin van de tweede week en de interactie in de groep maakt het zwaarder. Voor de rest van de behandeling verwacht ik ook nog flink aan de bak te moeten.”

Gerard: “De eerste dag was aftasten, het is nieuw en spannend. Maar omdat de anderen open zijn, ga je zelf ook meer vertellen en dat is heel fijn geweest. De eerste week ging heel snel voorbij. Samen de week afsluiten was mooi.”

Kristel: “De eerste week heb ik als heel goed en fijn ervaren. Natuurlijk was het wel heel zwaar, maar het heeft me al snel iets positiefs gebracht. Je sleept niet meer de hele tijd je rugzak met problemen mee. Het is heel dubbel; het is zwaar maar, tegelijkertijd geeft het je heel veel.”

 

Wat zou je willen zeggen tegen mensen die overwegen om in behandeling te komen?

René: “Ga het zeker doen, niet bij de pakken neerzitten. Hervitas gaat de diepte in en je leert jezelf heel erg kennen.”

Jeroen: “Als je er echt klaar voor bent, dan is dit een therapie die je verder helpt. Je moet er wel echt zelf achter staan en heel eerlijk naar jezelf zijn.”

Gerard: “Ik zou het altijd adviseren. Ik dacht altijd; wat gaat mij nog helpen? Praatgroepen of psychologen waren niks voor mij. Ik heb me daarin vergist. De groep helpt je om jezelf veilig en begrepen te voelen. Je gaat hier echt het probleem zoeken; waarom gok ik?”

Kristel: “Je moet het doen als jíj het wil, als je echt wil stoppen met je verslaving en het niet doet voor anderen. Als je het zelf écht wil, dan moet je ervoor gaan en niet bang zijn voor wat je verwacht. Laat al je verwachtingen los en zet je volledig in.”

Nieuw: E-healthmodule

Vanaf het nieuwe jaar werkt Hervitas ook met een E-healthmodule voor gokverslaving en gameverslaving, als aanvulling op het behandeltraject. Heb jij zelf een probleem met gokken of gamen en wil jij hierbij geholpen worden? Vraag dan hier een  intakegesprek aan.

 

• Nieuwsuur maakt uitzending over gokreclame samen met Hervitas
• Gokverslaafde Jason: ‘Ik zag als een berg tegen deze behandeling op, maar ik heb er zoveel uitgehaald’

Gokverslaafde Jason: ‘Ik zag als een berg tegen deze behandeling op, maar ik heb er zoveel uitgehaald’

In behandeling gaan voor je game- of gokverslaving is voor velen een spannende stap. Het betekent toegeven dat je verslaafd bent en een pittige periode tegemoet gaan waar je jezelf gaat tegenkomen. Ook Jason stelde het daarom lange tijd uit. Maar uiteindelijk is hij blij dat hij zich aanmeldde bij Hervitas. Een kort interview met hem over zijn ervaringen.

 

Zocht je meteen hulp toen je merkte dat je verslaafd aan gokken was geworden?
‘Nee, ik heb heel lang tegen een behandeling aangeschopt. Ik zag dan ook enorm tegen deze behandeling op. Maar ik heb er geen spijt van. Het was heel intensief, maar ik heb er zoveel uit kunnen halen voor mezelf.’

 

Kun je vertellen wat je hebt geleerd?
‘Ik ga niet zeggen dat ik niet meer denk aan gokken, want die gedachten zijn een gewoonte geworden helaas. Maar ze gaan nu wel hand in hand met de gedachte “Waarom wil ik nu dan gokken?” Vaak kan ik het dan herleiden en als dat mij even niet lukt, zoek ik een vervangend iets wat voor mij de rust terugbrengt zoals wandelen, een leuke serie kijken of even bij iemand langsgaan.’

 

Heeft de behandeling ook effect op de relatie met je omgeving?
‘Zeker. Gisterenavond heb ik nog de kernkwaliteiten-opdracht met mijn ouders gedaan. Mijn moeder kwam uit op eigenzinnig en mijn vader op bescheiden. Niet heel verrassend, maar samen met mijn kwaliteit gestructureerd geeft het wel weer aanleiding tot een gesprek. We kunnen elkaar niet veranderen, maar wel proberen elkaar te begrijpen en ons bewust van die kwaliteiten te zijn als het gaat om onze communicatie.’

 

Heb je vertrouwen in de toekomst?
Jazeker. Ik weet dat ik er nog lang niet ben, maar de behandeling bij Hervitas heeft me zoveel handvatten gegeven, waardoor ik met vertrouwen een gokvrije toekomst tegemoet ga. Voorheen als ik gedachten over gokken had en het kon niet of ik wilde het niet, dwong ik mezelf er niet aan te denken, totdat ik toch weer moest gokken.
Nu kan ik die gedachten aangaan, zonder dat het onrust veroorzaakt en dat is voor mij een heel prettig gevoel.
Ik kijk met een heel goed gevoel terug op de 3 weken dat ik in behandeling ben geweest en zal dan ook regelmatig de nazorgavonden blijven bezoeken om mezelf op het rechte pad te houden en te leren van anderen.’

• Cliënten aan het woord: hoe was de eerste week van hun behandeling tegen gokverslaving?
• 4 van de 5 cliënten succesvol behandeld. Lees het Evaluatierapport van de Universiteit Utrecht over onze behandeling.

4 van de 5 cliënten succesvol behandeld. Lees het Evaluatierapport van de Universiteit Utrecht over onze behandeling.

Dit rapport beschrijft de resultaten van de retrospectieve survey evaluatie. Bij Hervitas wordt momenteel eveneens een prospectieve studie uitgevoerd, deze studie maakt geen onderdeel uit van dit rapport.

Beide onderzoekstrajecten worden mogelijk gemaakt door Nederlandse Loterij.

 

 

Inleiding 

Het overgrote deel van de Nederlandse bevolking (62%) van 16 jaar of ouder heeft recent deelgenomen aan een kansspel (Kruize 2016). Hiervan zijn circa 8.435.000 spelers een recreatieve kansspelspeler, circa 95.700 spelers een risicospeler en circa 79.000 spelers een probleemspeler (Kruize 2016). In Nederland worden kansspelen gereguleerd door de Wet op de kansspelen (Wok). Het uitgangspunt van deze wet is dat alle kansspelen verboden zijn, tenzij er een vergunning is verleend door de overheid. Hoewel online kansspelen niet zijn toegestaan in Nederland, gokken honderdduizenden spelers online bij buitenlandse aanbieders. De Kansspelautoriteit kan echter geen toezicht houden op aanbieders van kansspelen zonder Nederlandse vergunning. Hierdoor kan de overheid spelers ook niet goed beschermen tegen risico’s van online gokken, zoals een gokstoornis. Om hier verandering in te brengen, is in februari 2019 het wetsvoorstel Kansspelen op afstand (Koa) aangenomen. Deze wet is recent in april 2021 in werking getreden. Een onderzoek naar de omvang van kansspelverslaving onder Nederlandse deelnemers aan short odds online kansspelen zoals bijvoorbeeld roulette, poker of blackjack, toonde aan dat er naar schatting 242.000 online deelnemers zijn (de Bruin 2015). Een klein deel van deze online spelers, namelijk tussen de 13.000 en 20.000, is een probleemspeler.

Als iemand last heeft van problematisch gokken, dan ondervindt die persoon lichamelijk, psychisch, en sociaal problemen én blijft doorgaan met spelen (Victas 2016). Gokkers die in de problemen raken, verbergen dat ze gaan gokken, doen dat vaker en langer dan ze echt willen en voelen zich er vaak schuldig over. Het gokken veroorzaakt slechtere prestaties op school of op werk, maar ook in de thuissituatie (verwaarlozing huishouden, partner of kinderen). Daarnaast kan gokken leiden tot grote financiële problemen. Probleemspelers ervaren veel stress en kunnen hierdoor ook psychische klachten ontwikkelen.

Hervitas is een gespecialiseerde GGZ-instelling die een specifiek behandelprogramma voor game- en gokstoornis biedt. Dit programma is alleen bedoeld voor game- en gokverslaafden en niet voor verslaafden in zijn algemeenheid. De Hervitas behandeling is gebaseerd op 3M’s: Mens, Middel en Milieu en is een variant op het Bio-Psycho-Sociaal-model. Of een persoon een bepaald middel begint te gebruiken en of dat gebruik vervolgens al dan niet evolueert naar problematisch gebruik, hangt af van een veelheid aan beïnvloedende factoren en de interactie tussen de 3M’s (Tones 2001). De behandeling bestaat onder meer uit inzicht gevende gesprekstechnieken, cognitieve gedragstherapie, systeemtherapie, psycho-educatie en terugvalpreventie.

 

 

Bij Hervitas ondergaan cliënten in kleine groepen van 3 tot 5 personen een ambulante behandeling van drie weken. Na de behandeling kunnen cliënten terecht op nazorgavonden. Hervitas is een jonge, groeiende instelling met een specifieke aanpak. De effectiviteit en haalbaarheid van deze aanpak in de praktijk is echter nog niet geëvalueerd. Ook een evaluatie naar de ervaringen en tevredenheid van cliënten heeft niet eerder plaatsgevonden.

 

Doelstelling

Het retrospectief evalueren van de 3-weekse Hervitas behandeling bij oud-cliënten middels een survey, met als doel een indruk op te halen omtrent de groepskarakteristieken, de route naar Hervitas en tevredenheid met de behandeling. De evaluatie wordt direct gebruikt om de route tot de behandeling en – indien van toepassing het zorgproces bij Hervitas – te optimaliseren.

 

 

Methode

 

Design

Deze studie betreft een retrospectieve evaluatie middels een cross-sectioneel survey design onder oud-cliënten van Hervitas, welke behandeld zijn voor een gokstoornis middels de 3-weekse dagbehandeling. De digitale survey is eenmalig verstuurd naar de gehele populatie oud-cliënten van Hervitas.

 

Studie populatie en sample

De studiepopulatie bestaat uit volwassenen met een gokstoornis, gediagnosticeerd door een verslavingsarts, KNMG geregistreerd, volgens de DSM-5 (Box 1), die zich tussen 1 juli 2018 en 31 december 2020 hadden aangemeld voor behandeling bij Hervitas. De populatie oud-Hervitas cliënten heeft een omvang van 180 tot 200 personen.

Het doel bij de survey was een response rate te behalen van tenminste 40%, wat overeenkomt met minimaal 72 oud-cliënten. Een response rate tussen de 40 – 65% is representatief te noemen (Draugalis 2009, Story 2019).

 

 

Survey

De survey bestond uit 22 vragen, waarvan 17 meerkeuze- en 5 open-vragen (Tabel 1). De survey was digitaal beschikbaar via een algemene link. Hervitas stuurde de gehele studiepopulatie een e-mail met daarin de uitnodiging naar de survey. De survey was 1 maand toegankelijk voor oud-cliënten. Na 2 en 3 weken werd een reminder verzonden. Voor de vraag omtrent gokken was voorafgaand een definitie opgesteld voor een uitglijder/terugval i.s.m. Hervitas en een externe expert (Bijlage 1).

 

 

 

Tabel 1. Surveyvragen retrospectieve evaluatie
Algemene zaken mbt de Hervitas behandeling
Demografische gegevens	Wat is uw geslacht? Wat is uw leeftijd? Burgerlijke staat Wat is uw hoogst behaalde opleiding? Had u, ten tijden van de Hervitas behandeling, een andere psychiatrische aandoening (zoals bijvoorbeeld PTSS, angststoornis of AD(H)D)? Had u, voordat u bij Hervitas kwam, al eerder elders een behandeling gehad voor uw gokstoornis bij een GGZ instelling? Had u, ten tijden van de Hervitas behandeling, achterstanden in betalingen? Zoals bijvoorbeeld huur- of hypotheek betalingsachterstanden, creditcard- of persoonlijke leningen afgesloten, zorgverzekeringspremie achterstanden of anderszins?
Route naar Hervitas	Hoe bent u in contact gekomen met Hervitas? Indien “via Nederlandse Loterij’, dan vervolgvragen: Hoe was het voor u om door Nederlandse Loterij te worden verwezen naar Hervitas? Heeft u suggesties ter verbetering van deze doorverwijzing?
Start behandeling	Wanneer heeft u deelgenomen aan de Hervitas behandeling (mm/jjjj)?
Nazorgavonden	Heeft u gebruik gemaakt van de nazorgavonden?
Ervaring en tevredenheid met de Hervitas behandeling
Ervaring   (Stellingen: zeer oneens – helemaal eens)	Door de Hervitas behandeling heb ik mijn leven kunnen verbeteren. Tijdens de Hervitas behandeling heb ik handvatten gekregen om mijn gokgedrag te veranderen. De 3-weekse Hervitas behandeling was goed georganiseerd. De duur van de Hervitas behandeling was goed (5 dgn per week / 3 weken)
Tevredenheid	Welk rapportcijfer geeft u de Hervitas behandeling? Kunt u dit cijfer toelichten? Wat kan Hervitas doen om van uw cijfer een hoger cijfer te maken? Welk rapportcijfer geeft u de nazorg van Hervitas? Kunt u dit cijfer toelichten? Wat heeft u het meest gewaardeerd in de Hervitas behandeling?
Gokgedrag
Uitglijder/terugval	Heeft u na uw Hervitas behandeling weer gegokt? Indien ‘Ja’, dan vervolgvraag: Bent u wederom volledig gestopt met gokken (in herstel)?

 

 

 

Analyse

De retrospectieve survey onder oud-cliënten  van Hervitas werd middels beschrijvende statistiek geanalyseerd. Er werd gebruik gemaakt van het analyse programma SPSS (versie 26).

 

 

Resultaten

De survey werd verzonden naar de gehele populatie van 179 oud Hervitas cliënten. De response rate was 57% (n=103). Een klein deel van de survey formulieren had missende waarden (n=11;11%) of was ingevuld door oud-cliënten behandeld in 2016 of 2017 (n=5; 5%), maar werd desondanks wel meegenomen in de analyse.

Demografische gegevens

Tabel 2. Demografische gegevens oud-cliënten (n=103) Geslacht Frequentie (percentage) Man 90 (87%) Vrouw 13 (13%) Leeftijd Gem (min-max) mediaan1 Jaar 37,8 (20-73) 33 Burgerlijke staat Frequentie (percentage) Alleenstaand 46 (45%) Gehuwd 19 (18%) Partner 38 (37%) Hoogst genoten opleiding Frequentie (percentage) VMBO 14 (13%) HAVO 8 (8%) VWO 5 (5%) MBO 39 (38%) HBO 33 (32%) Universiteit 4 (4%)

In totaal vulden 90 mannen en 13 vrouwen de survey in. De gemiddelde leeftijd van de respondenten was 38 jaar (Tabel 2). De meeste respondenten hadden een partner (n=38; 37%) en/of waren getrouwd (n=19; 18%), iets minder dan de helft was alleenstaand (n=46; 45%). Een deel van de respondenten (n=24; 23 %) had ten tijde van de Hervitas behandeling, eveneens een andere psychiatrische diagnose zoals PTSS, een angststoornis of AD(H)D. De helft van de respondenten (n=51; 50%) had eerder in een andere GGZ instelling een behandeling gevolgd voor een gokstoornis (Figuur 1). Ruim 65% (n=67) had, ten tijde van de Hervitas behandeling, een betalingsachterstand.

 

 

Figuur 1. Eerder een GGZ behandeling elders ondergaan (n=103)

Opties	Aantal
Nee	52
Ja, meerdere malen	22
Ja, eenmalig	29

 

Route naar Hervitas

Verreweg de meeste respondenten zijn via internet bij Hervitas terecht gekomen (n=75; 73%). Een klein deel van de respondenten was op advies van iemand uit hun omgeving (n=16; 16%) of via de huisarts of een andere hulpverlener (n=10; 10%) bij Hervitas gekomen. Uitgevraagd is of oud-cliënten zijn doorverwezen door Nederlandse Loterij. Van de respondenten gaf uiteindelijk niemand aan verwezen te zijn door Nederlandse Loterij.

 

 

Gokgedrag

Ruim 86% (n=88) van de respondenten is gestopt met gokken. 62% (n=64) heeft, na de Hervitas behandeling, nooit meer gegokt (Figuur 2). Van de respondenten had 26% (n=26) een terugval/uitglijder (eenmalig of 1-4 keer gegokt), waarna vrijwel iedereen wederom is gestopt met gokken (n=24; 24%). In totaal is 14% (n=14) van de respondenten (nog) niet gestopt met gokken, een deel is dat wel van plan (n=4; 4%).

 

Opties	Aantal
Nee, nooit	64
Ja, 5 keer of meer	12
Ja, 1 – 4 keer	14
Ja, eenmalig	12

Figuur 2. Frequenties bij de vraag “Heeft u na de Hervitas behandeling opnieuw gegokt?” (n=102)

 

In totaal gaven n=97 oud-cliënten aan wanneer de Hervitas behandeling had plaatsgevonden. Let op: doordat in de onderstaande tabellen het aantal respondenten anders is (namelijk n=97 en n=34 in plaats van n=102 of n=103), wijken de percentages iets af van de cijfers vermeld onder ‘Gokgedrag’ (pagina 8). Tabel 3a geeft de antwoordfrequenties per behandeljaar weer bij de vraag “Heeft u na de Hervitas behandeling opnieuw gegokt”. In tabel 3b is zichtbaar hoeveel respondenten opnieuw zijn gestopt of dat van plan zijn.

 

 

Tabel 3a. Antwoord frequenties per jaar bij “Heeft u na de Hervitas behandeling weer gegokt?” (n=97)
Opties	Eerder1	2018	2019	2020	Totaal
Nee	2	6	18	37	63 (65%)
Ja, eenmalig	2	0	0	7	9 (9%)
Ja, 1 tot 4 keer	0	1	7	5	13 (14%)
Ja, 5 keer of meer	1	1	3	7	12 (12%)
Totaal	5	8	28	56	97 (100%)

1 in het jaar 2016 of 2017

 

Tabel 3b. Antwoord frequenties per jaar bij “Bent u weer gestopt (in herstel)?” (n=34)
Opties1	Eerder2	2018	2019	2020	Totaal
Ja	2	1	8	10	21 (62%)
Nee, maar wel van plan	1		1	2	4 (12%)
Nee, ik heb mijn gokgedrag onder controle			1	2	3 (9%)
Nee		1		5	6 (17%)
Totaal	3	2	10	19	34 (100%)
2 in het jaar 2016 of 2017

 

De meesten respondenten (n=56; 54%) zijn recent behandeld bij Hervitas; namelijk in 2020 (Figuur 3). Gevolgd door een behandeling in 2019 (n=28; 27%) en 2018 (n=8; 8%).

 

Opties	Aantal
2020	56
2019	28
2018	8
Eerder	5

Figuur 3. Aantal Oud-cliënten per jaar (n=97)

 

 

 

 

Hervitas behandeling en nazorg

De Hervitas behandeling krijgt gemiddeld een 8,6. Het rapportcijfer betreffende de nazorg is een 7,8 en, net als het rapportcijfer voor behandeling, iets scheef verdeeld (Tabel 4). De respondenten lieten zich overwegend (zeer) positief uit over hun ervaring bij Hervitas (Tabel 5).

 

 

Tabel 4. Spreiding bij het rapportcijfer voor de Hervitas behandeling en nazorg

 

	Gemiddelde	Minimum	Maximum	Mediaan(1)	Percentiel(2)
					25%	75%
Behandeling (n=97)	8,6	4	10	9	8	9
Nazorg (n=94)	7,8	5	10	8	7	8,25

¹Het betreft hier het middelste getal van de getallenlijn; ²De verdeling van de rapportcijfers, over 100 gelijken delen

 

 

 

Tabel 5. Motivatie bij rapportcijfer voor de Hervitas behandeling

 

Case	Quotes bij surveyvraag “Wat is de reden dat u dit rapportcijfer aan de Hervitas behandeling geeft?”
1	“De behandeling heeft mij geholpen om weer grip te krijgen op mijn leven”. (man 31 jaar, behandeld in 2019; cijfer 10)
2	“Waar ik bij andere instanties ‘gewenste antwoorden’ kon geven wist mijn behandelaar na enkele dagen al tot de kern door te dringen. Het heeft me bewust gemaakt waar het probleem vandaan komt en wat ik eraan kan doen”. (man 36 jaar, behandeld in 2020; cijfer 9)
3	“Persoonlijk heeft mij de behandeling erg goed geholpen. Deze behandeling was een keerpunt in mijn leven. Uiteraard was het confronterend, maar mijn therapeut vond ik erg doortastend”. (man 31 jaar, behandeld in 2020; cijfer 9)
4	“Goede persoonlijke begeleiding. De groepsdynamiek zorgt voor een band tussen de mensen waardoor je steun bij elkaar vindt”. (man 32 jaar, behandeld in 2020; cijfer 8)
5	“De behandeling heeft uiteindelijk niet geholpen, dus geen voldoende”. (man 31 jaar, behandeld in 2020; cijfer 5)
6	De behandeling is tekort; je kan een verslaving van vele jaren niet in 3 weken herstellen”. (man 33 jaar, behandeld in 2017; cijfer 7)
7	“Ik was op alle vlakken mijn leven ‘verloren’. Geen werk/huis/relatie. Door de therapie alles weer goed op de rit gekregen en overzicht gekregen in mijn leven. Daar zit de meerwaarde van Hervitas voor mij”. (man 40 jaar, behandeld in 2018; cijfer 10)
8	“Drie intensieve weken therapie die mij inzichten heeft gegeven in hoe en waarom ik verslaafd ben geworden. Deze inzichten helpen me nu om mijn verslaving te snappen en te doorgronden. Kortom mijn gokverslaving is iets uit mijn verleden en ik weet zeker dat het ook iets uit mijn verleden blijft”. (man 58 jaar, behandeld in 2019; cijfer 8)
9	“3-weekse dagelijkse begeleiding werkt goed. Je bent er echt even vol mee bezig. Kleine groepen is zeer goed. Ze focussen op het verleden, in plaats van op de verslaving. Waar komt de verslaving vandaan?”. (man 43 jaar, behandeld in 2020; cijfer 8)
10	“Persoonlijke benadering met kleine groep. Op basis van vertrouwen samen met lotgenoten”. (man 31 jaar, behandeld in 2020; cijfer 9)

 

 

Een zeer klein aantal (n=4) respondenten gaf de behandeling een onvoldoende (onder andere case 5; Tabel 4). 71% van de oud-cliënten (n=69) maakten af en toe of (zeer) regelmatig gebruik van het nazorg aanbod van Hervitas (Tabel 6).

 

Tabel 6. Heeft u gebruik gemaakt van de nazorg van Hervitas? (n=97)

 

Antwoord opties	Frequentie (n)	Procent (%)
Ja, zeer regelmatig	21	21,6
Ja, regelmatig	19	19,6
Ja, af en toe	29	29,9
Ja, alleen direct na de behandeling	23	23,7
Nee, nooit	5	5,1

 

 

De meerwaarde van de behandeling werd op uiteenlopende wijze beschreven, zoals case 1 en 2 (Tabel 7). Voor sommige cliënten was die waarde ook aanwezig, zelfs als ze niet gestopt waren met gokken (case 3). De meerwaarde van de nazorg was uiteenlopend, van zeer waardevol (case 4 en 5) tot momenteel niet nodig, maar wel als optie voor handen (case 6).

 

Tabel 7. Meerwaarde van de Hervitas behandeling (selectie opmerkingen oud-cliënten bij open-item vragen)

 

Case	Hervitas behandeling
1	“Hervitas zorgt ervoor dat je het probleem begrijpt (bewustwording), daarnaast voor deskundige begeleiding. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor je omgeving”. (man 57 jaar, behandeld in 2020)
2	“Zeer effectieve behandeling wat heeft geleid tot inzichten die bijdragen aan het stoppen met gokken en het doorgaan van een persoonlijke ontwikkeling”. (man 30 jaar, behandeld in 2019)
3	“Het heeft me geholpen in het beperken van mijn gokproblemen en een uitlaatklep gegeven. Uiteindelijk heeft het me niet helemaal doen stoppen”. (man 32 jaar, behandeld in 2020)
Case	Hervitas nazorg
4	“Zonder nazorg was ik niet in herstel gebleven. Of opnieuw in herstel gekomen”. (man 32 jaar, behandeld in 2020)”.
5	“Ik vind het veel te druk, maar wat er besproken wordt vind ik top”. (man 21 jaar, behandeld in 2020)
6	“Voor mij had de nazorg niet veel impact meer, behalve dan ‘wakker geschud worden’ door de verhalen van anderen. Ik was klaar met behandeling en vond dat ik de nazorg niet nodig had. Maar stel dat ik terugval zou hebben, dan zou ik misschien wel teruggaan”. (man 41 jaar, behandeld in 2020)

 

 

De respondenten werd gevraagd in welke mate ze het eens waren met de stelling “Door de Hervitas behandeling heb ik mijn leven kunnen verbeteren”. In totaal was 90% (n=82) het “helemaal eens” of “eens” met deze stelling (Figuur 4). De stelling “Tijdens de Hervitas behandeling heb ik handvatten gekregen om mijn gokgedrag te veranderen” werd door (bijna) iedereen beantwoord met “helemaal eens” of ‘eens” (Figuur 5).

 

Figuur 4. Frequenties bij stelling “Door de Hervitas behandeling heb ik mijn leven kunnen verbeteren” (n=91)

 

Opties	Aantal
Helemaal eens	47
Eens	35
Neutraal	8
Zeer oneens	1

 

 

Figuur 5. Frequenties bij stelling “Tijdens de Hervitasbehandeling heb ik handvatten gekregen om mijn gokgedrag te veranderen” (n=91)

 

Opties	Aantal
Oneens	1
Eens	33
Helemaal eens	57

 

 

Figuur 6. Frequenties bij stelling “De organisatie van de Hervitas behandeling was goed” (n=91)

 

Opties	Aantal
Niet eens of oneens	1
Eens	35
Helemaal eens	56

 

 

Figuur 7. Frequenties bij stelling “De duur van de Hervitas behandeling was goed” (n=91)

 

Opties	Aantal
Zeer oneens	2
Oneens	3
Niet eens of oneens	2
Eens	37
Helemaal eens	47

 

De respondenten beantwoordden tevens twee stellingen over de Hervitas behandeling. Bij de stelling “De 3-weekse Hervitas behandeling was goed georganiseerd” koos (bijna) iedereen de antwoordoptie “helemaal eens” of “eens” (Figuur 6). De overgrote meerderheid was het “helemaal eens” of “eens” met de stelling “De duur van de Hervitas behandeling was goed (5 dagen per week / 3 weken)”. Vijf respondenten waren het hiermee “oneens” of “zeer oneens” (Figuur 7). Een paar respondenten waren van mening dat de behandelduur verlengd dient te worden.

 

Suggesties voor verbetering

Respondenten werd middels twee open-vraagitems gevraagd suggesties te geven voor verbetering van de Hervitas behandeling en nazorg (Tabel 8). Meerdere respondenten (n=13) benoemden expliciet geen verbeterpunten te hebben, gezien hun uitstekende ervaring. Enkele oud-cliënten formuleerden een suggestie betreffende het verschil tussen therapeuten of het verschil in begeleiding tijdens de nazorg. Een enkeling gaf aan 1 op 1 evaluatie gesprekken ter afsluiting van de behandeling te wensen. Een aantal respondenten was van mening dat de behandeling langer diende te duren of formuleerde de suggestie om (sommige) cliënten ambulant te gaan begeleiden. Een aantal respondenten had suggesties voor het inkorten van het werkboek (of samenvatten), het aanpassen van de dia’s bij de therapiesessies of het beter uitleggen van familiebijeenkomsten. Betreffende de nazorg waren meerdere respondenten van mening dat de groepen regelmatig te groot waren. Sommige mensen waren van mening dat de nazorg een verplicht karakter dient te krijgen of dat Hervitas cliënten dient te ‘controleren’.

 

 

 

Tabel 8. Verbetersuggesties oud-cliënten
1	“Het kan haast niet beter. Stand X was te ver voor nazorg, dat was heel jammer”. (vrouw 72 jaar, behandeld in 2018)
2	“Ik kreeg de indruk dat therapeut 1 en 2 een andere methode hadden, de aanpak van therapeut 1 was heel anders dan die van therapeut 2. Dit bedoel ik niet oordelend, want niet iedereen is hetzelfde. Toch denk ik dat daar wel meer een lijn in had kunnen zitten”. (man 36 jaar, behandeld in 2020)
3	“Het maakt erg uit wie de groep begeleidt, bij de een is het goed en nuttig. Bij de ander net een ‘thee kransje’”. (man 34 jaar, behandeld in 2019)
4	“Mijn enige feedback zou zijn om na de drieweekse behandeling 1-1 met dezelfde mensen een eindgesprek te voeren”. (vrouw 25 jaar, behandeld in 2020)
5	Misschien is het een idee dat ze sommige mensen ambulant gaan begeleiden? Zodat mensen geholpen kunnen worden met ‘craving’ in de praktijk”. (man 33 jaar, behandeld in 2020)
6	“De slides van de presentaties verbeteren; zodat de voorbeelden meer aanspreken”.(man 29 jaar, behandeld in 2019)
7	“Meer uitleg over de familiebijeenkomsten, zodat duidelijk wordt wie je het beste mee kunt nemen” (man 41 jaar, behandeld in 2020)
8	“De nazorg avonden iets kleiner maken (teveel mensen). Of meerdere groepen maken”. (man 33 jaar, behandeld in 2020)
9	“Misschien de nazorg wat beter verzorgen? Nu is het wel erg vrijblijvend”. (man 58 jaar, behandeld in 2019)
10	“Hervitas moet daadwerkelijk controleren of iemand instructies opvolgt”. (man 31 jaar, behandeld in 2020)

 

Conclusie

De retrospectieve survey evaluatie onder oud-Hervitas cliënten, had een response rate van 57% (n=103). Het betrof personen met een gemiddelde leeftijd van 38 jaar, waarvan 87% man was. Ruim de helft van de cliënten was behandeld in 2020. Bijna 73% van de oud-cliënten was in contact gekomen met Hervitas via een zoektocht op internet. De helft van de respondenten had eerder een GGZ behandeling voor een gokstoornis ondergaan.

De resultaten maken inzichtelijk dat de Hervitas behandeling met een 8,6 (zeer) goed gewaardeerd wordt. Het rapportcijfer voor de Hervitas nazorg was met een 7,8 (ruim) voldoende. De duur en intensiteit van de behandeling werd door verreweg de meeste respondenten als goed ervaren.

Ruim 86% van de oud-cliënten is gestopt met gokken; 62% van de respondenten heeft na de Hervitas behandeling nooit meer gegokt en circa een kwart heeft een terugval ervaren. De stelling “Door de Hervitas behandeling heb ik mijn leven kunnen verbeteren” werd door 90% van de respondenten positief bekrachtigd.

Verbetersuggesties van oud-cliënten waren met name van toepassing op de geboden nazorg, bijvoorbeeld het kleiner maken van de groepen of het minder vrijblijvend maken van de bijeenkomsten. Op basis van de resultaten worden drie aanbevelingen gedaan, namelijk het herindelen van de nazorg, het breed inzetten van alle Hervitas therapeuten en het updaten van het werkboek/presentaties.

 

 

Discussiepunten

 

Naast deze uitstekende uitkomsten van de evaluatie van de Hervitas behandeling onder oud-cliënten zijn een aantal discussiepunten te onderscheiden, die wij in willekeurige volgorde benoemen.

Vertekening (bias) door het retrospectieve survey design

Ondanks de goede response rate, kan het zijn dat de oud-cliënten die niet respondeerden onwillekeurig verdeeld zijn tussen mensen die wel of geen baat hebben gehad bij de Hervitas behandeling. Met andere woorden: de verwachting is dat er meer mensen met een terugval in oud gedrag onder de groep non responders aanwezig zijn. In die situatie zijn de survey resultaten een overschatting van de opbrengsten van de behandeling. De Hervitas behandeling wordt momenteel eveneens prospectief geëvalueerd, waardoor eind 2022 naar verwachting meer longitudinale informatie beschikbaar is over het gokgedrag van cliënten na de Hervitas behandeling.

 

Aard van de surveyvragen

Een van de doelstellingen van de retrospectieve survey was om de vragenlijst ‘snel’ en ‘toegankelijk’ te maken voor alle oud-cliënten. Mede door de verspreiding via een algemene link en het beperkte aantal vragen, is dit goed gelukt. Wel dient rekening gehouden te worden met de aard van de vragen en de reikwijdte van de antwoorden. Voor een zeer gedegen en kwalitatief diepgaande evaluatie van gokgedrag (effecten van de behandeling) is een survey niet de juiste methode. Op basis van de uitkomsten van de prospectieve studie verwachten wij meer te kunnen zeggen over het gokgedrag van cliënten en de vroege effecten van de behandeling.

 

Aanbevelingen

Wij formuleren een aantal verbetersuggesties, deels op basis van de respondent suggesties en deels vanuit onze eigen interpretatie van de data. Het is aan Hervitas om te beoordelen hoe passend deze suggesties zijn voor de optimalisatie van de behandeling.

1. Overweeg een herinrichting van de Hervitas nazorg;
2. Overweeg alle Hervitas therapeuten breed in te zetten;
3. Overweeg een update van het werkboek en de

 

 

 

(1)   Overweeg een herinrichting van de Hervitas nazorg

 

Vanuit de respondenten werd meerdere malen aangegeven dat de nazorggroepen groot zijn. Dit maakte voor sommige respondenten dat zij onvoldoende in staat waren hun verhaal te kunnen vertellen. Het is ons bekend dat Hervitas momenteel de nazorg regelmatig aanbiedt in twee groepen, juist vanwege het grote aantal deelnemers. Deze survey identificeert dat zeker een kwart van de cliënten een terugval ervaart en 71% (zeer) regelmatig gebruik maakt van de nazorg. Juist vanwege de snelle groei van het aantal Hervitas cliënten, wordt het aantal mogelijke bezoekers van de nazorg ook steeds groter. Het vrijblijvend karakter van de nazorg is waardevol (binnenlopen wanneer nodig), maar wellicht niet veel langer houdbaar gezien de rappe groei van Hervitas en de hoge verwachtingen onder de oud cliënten. Onze suggestie is om de nazorg te reorganiseren, bijvoorbeeld door:

1. de nazorg op vaste momenten aan te bieden voor een bepaalde groep oud-cliënten;
2. een  aanmeldsysteem   te   hanteren   voor    aanwezigheid   bij    de   nazorg       (via een laagdrempelige actie);
3. (groepsgerichte) digitale ondersteuning te bieden bij angst voor terugval;
4. een (digitaal) contactmoment met het vaste aanspreekpunt van de cliënt mogelijk te maken (zie ook de volgende aanbeveling).

Natuurlijk dient hierbij ook aandacht te zijn voor de financiële structuur van de nazorg voor een groeiende groep oud-cliënten.

 

 

 

(2)   Overweeg alle Hervitas therapeuten breed in te zetten

 

Een aantal respondenten formuleerde suggesties die betrekking hadden op de verschillen tussen de therapeuten. Waarbij het opvalt dat een specifieke therapeut hierbij zeer vaak en zeer positief genoemd werd. Voor veel mensen heeft deze therapeut een grote rol gespeeld in hun herstel. Echter de keerzijde is ook aanwezig; namelijk minder tevreden zijn met de aanwezigheid van een andere therapeut tijdens de nazorg. Onze suggestie aan Hervitas is om alle therapeuten breed in te gaan zetten, bijvoorbeeld de intake te laten rouleren en/of cliënten een vast aanspreekpunt te geven. Deze therapeut begeleidt dan (bijna) alle therapiesessies, en is op afspraak tijdens een vast moment te bereiken bijvoorbeeld bij de nazorg.

 

 

 

(3)   Overweeg een update van het werkboek en de presentaties

 

Een aantal respondenten was van mening dat het werkboek meer samenvattend van aard dient te zijn. Of een samenvattende alinea dient te bevatten met de hoofdboodschap. Vanuit de survey kwam naar voren dat het opleidingsniveau van de populatie oud-cliënten zeer uiteenlopend is. Het werkboek dient aan te sluiten bij deze brede achtergrond met bijvoorbeeld tips ter verdieping of juist meer samenvattende alinea’s met enkel de hoofdzaken. Tevens werd genoemd om de voorbeelden in de presentaties breder/meer aansprekend te maken (en ook een aantal voorbeelden te richten op mensen met een game verslaving).

 

 

 

Referenties

 

de Bruin, D. E. L., M.J. (2015). Prevalentie van problematisch speelgedrag onder deelnemers aan online kansspelen, Utrecht: CVO – Research & Consultancy.

 

de Bruin, D. L., F.; Fris, M.; van der Veeke, T.; Braam, R.; van de Wijngaart G. (2001). Vallen en opstaan. Zelfhulp en terugval bij de AGOG. Utrecht, Centrum voor Verslavingsonderzoek, Universiteit Utrecht.

 

Draugalis, J. R. P., C.M. (2009). “Best practices for survey research reports revisited: implications of target population, probability sampling, and response rate.” Am J Pharm Educ 73(8): 142.

 

Kruize, A. B., M.; Sijtstra, M.; Bieleman ,B. (2016). Modernisering kansspelbeleid: nulmeting 2016, Intraval.

 

Story, D. A. T., A.R. (2019). “Survey Research.” Anesthesiology 130(2): 192-202.

 

Tones, K. T., S. (2001). Health promotion: effectiveness, efficiency, and equity, Cheltenham, UK : Nelson Thornes.

 

Victas (2016). Een verkennend onderzoek naar problematisch gokken.

 

• Gokverslaafde Jason: ‘Ik zag als een berg tegen deze behandeling op, maar ik heb er zoveel uitgehaald’
• Psycholoog Iris: “Na drie weken verlaat iemand als een ander persoon ons pand”

Psycholoog Iris: “Na drie weken verlaat iemand als een ander persoon ons pand”

Onze psycholoog Iris bij verslavingsinstelling Hervitas vertelt: Wat doe je precies en waarom is jouw werk zo belangrijk bij een game- of gokverslaving? Dit en meer lees je in dit interview. 

In onze verslavingsinstelling werken naast een psychiater, verslavingsarts en therapeuten ook psychologen. Een van hen is Iris.

Wat doe je precies als psycholoog bij Hervitas?

“Ik begeleid de groepen die hier een behandeling krijgen. Een groep van maximaal 5 personen komt hier drie weken lang elke werkdag in behandeling. Ik loop de hele dag mee met de groep. In de ochtend bespreken we hoe iedereen de dag ervoor ervaren heeft en de cliënten maken opdrachten.
Als psycholoog is het daarnaast mijn taak om op moeilijke onderwerpen in te gaan, zoals ‘Waar komt het gokken of gamen vandaag?’, Wat heb je meegemaakt?’ en ‘Hoe bouw je nieuwe patronen op?’. Ook kijk ik samen met cliënten naar wie ze zijn als ze gokken of gamen en wat voor persoon ze uiteindelijk willen worden.”

 

Waarom zijn de groepen bij Hervitas zo klein?

“Door onze groepen klein te houden, zorgen we dat iedereen evenveel aandacht krijgt en is er ruimte voor psychologische interventies. Vaak zijn we met twee psychologen. Op die manier kunnen we intensieve begeleiding geven. Dat betekent dat we niet alleen maar ‘ja’ knikken, maar dat we echt pijnpunten aanstippen om te achterhalen waarom iemand gokt of gamet. Daar zit altijd wat achter. Het gaat erom wat je losmaakt als psycholoog. Je moet wel stevig in je schoenen staan, want door hun verslaving kunnen cliënten manipulatief gedrag vertonen.”

 

“Ik zeg altijd: waar de weerstand is, moet je zijn”

 

Drukken op die pijnpunten levert flink wat reacties op vertelde je?

“Ja dat klopt. Ik zeg altijd: waar de weerstand is, moet je zijn. Na ongeveer twee weken komen de moeilijke onderwerpen aan bod. Dat wekt emoties op bij cliënten. Ze worden moe, geïrriteerd, verdrietig of angstig. Juist dan is het belangrijk om door te pakken, want dat zijn de momenten dat de behoefte aan gokken of gamen weer opspeelt.”

 

Hoe weet je wanneer je gok- of gamegedrag problematisch is?

“Als je op sociaal en/of maatschappelijk gebied niet meer kunt bijdragen wat je wil bijdragen en je belemmerd wordt in je functioneren. Dan is het meer dan een spelletje en heb je een verslaving. Je moet die belemmering zelf zien en ervaren, anders heeft hulp weinig zin.
We hebben cliënten die al jaren gokten, maar daar eigenlijk weinig last van ondervonden. Doordat ze nu met corona opeens veel thuis werkten of studeerden, de verveling toesloeg en de sociale isolatie toenam, is er alsnog een verslaving ontstaan.”

Meer weten? Lees ons blog ‘Wat is een verslaving en wanneer ben je verslaafd?’ 

 

Waarom behandelen jullie alleen gok- en gameverslaafden?

“Als neuropsycholoog weet ik veel over ziekten in het brein. En ik weet dus ook dat een verslaving aan middelen, zoals alcohol en drugs iets anders is dan een gedragsverslaving, zoals gokken en gamen. De aanpak is daardoor ook totaal anders. Heel raar eigenlijk dat in andere instellingen al deze patiënten bij elkaar zitten. Je vindt dan ook minder (h)erkenning bij elkaar en ervaart daardoor minder steun. Met gelijkgestemden deel je makkelijker je verhaal en stap je uit die schuld en schaamte die vaak overheerst.”

 

Hoe zit dat precies met die schuld en schaamte?

“Veel van onze cliënten hebben last van wat ik noem ‘ongezonde schuld en schaamte’ Je duwt jezelf in een hoekje en wijst naar jezelf: wat ik heb gedaan (schulden bij anderen, liegen en bedriegen) is fout; ik ben verkeerd. Je praat constant negatief tegen jezelf, waardoor je eigenwaarde omlaaggaat. Dat helpt je niet te stoppen met met gokken of gamen. Wat wel helpt is gezonde schuld en schaamte. Dat je weet; ik reageer zo door mijn ziekte. Niet om het goed te praten, maar je snapt waar je gedrag vandaan komt. Vervolgens neem je wél verantwoordelijkheid voor wat je hebt gedaan en ga je het vertrouwen met je omgeving herstellen.”

 

“Veel van onze cliënten hebben last van ongezonde schuld en schaamte”

Wat voor invloed heeft die naaste omgeving?

“Familie, vrienden of partners kunnen een belangrijke rol spelen tijdens de behandeling. Steun geven, een luisterend oor bieden, maar ook grenzen aangeven is belangrijk is het proces naar herstel. De client moet wel zelf gemotiveerd zijn om samen met de omgeving de knop om te zetten. Anders haal je er niet uit want je eruit kunt halen en is de behandeling minder efficiënt.”

 

Hoe succesvol zijn de behandelingen bij Hervitas?

“Ongeveer 80% van onze cliënten komt in herstel, dat wil zeggen dat ze niet meer gokken of gamen. Het begin is lastig. Je ziet dat mensen dan nog volop in de weerstand zitten. Ze erkennen niet dat ze een probleem hebben, ze zijn niet open hierover richting hun omgeving en hikken tegen het maken van de opdrachten aan. Des te mooier om te zien dat iemand na drie weken als een ander persoon ons pand verlaat. Iemand die vol goede moed naar de toekomst kijkt en licht aan het einde van de tunnel ziet. Dat vind ik een van de mooiste dingen aan mijn werk.”

 

Heb je nog tips voor mensen die worstelen met hun gok- of gamegedrag?

“Wees open en praat erover. Veel verslaafden verzwijgen dingen omdat ze een ander niet willen kwetsen, maar eerlijkheid brengt je verder. Zoek hulp en betrek je omgeving erbij. Hulp zoeken is niet iets om je voor te schamen.”

Wil je ook aan de slag met jouw gok- of gameverslaving? Meld je dan aan voor een intake. 

 

• 4 van de 5 cliënten succesvol behandeld. Lees het Evaluatierapport van de Universiteit Utrecht over onze behandeling.
• Gevolgen van een game- of gokverslaving voor je brein!

Gevolgen van een game- of gokverslaving voor je brein!

Hoe kan het dat je blijft gokken of gamen, terwijl je dat niet wil? Dat je dingen anders ziet en er op een andere manier op reageert dan voor je verslaving? En is dit blijvend? In dit blog leggen we alles uit. Je leest wat een verslaving nou precies is, welke soorten verslavingen er zijn en wat de gevolgen van een verslaving voor je brein zijn.

 

Verslaving is een ziekte, een erkende ziekte. De World Health Organisation (WHO) en het DSM-V handboek, met daarin een overzicht van diagnoses voor psychologen en psychiaters, hebben gokverslaving als officiële diagnose opgenomen. Sinds 2019 staat ook de gameverslaving hierin. Dit is ook de reden dat verslaving in Nederland onder de basiszorgverzekering valt en dus vergoed moet worden door alle zorgverzekeraars.

Maar wat is verslaving dan precies?

 

Wat is verslaving?

Bij een verslaving spelen twee belangrijke indicatoren: controleverlies en afhankelijkheid. Ben je verslaafd aan gokken, dan moet je gokken. Je wilt het niet doen, maar je doet het toch. Je kunt niet zonder en je doet er alles aan om maar te kunnen gokken. Ook als de gevolgen van jouw verslaving groot zijn. Je geeft misschien minder aandacht aan je partner, je kinderen en/of werk. Je gedraagt je anders, kruipt weg in je isolement, je besteedt minder aandacht aan je persoonlijke verzorging of je maakt keuzes met grote financiële gevolgen. Kortom; er is sprake van controleverlies en afhankelijkheid.

 

Verslaving is een vlucht

Het lastige is dat een game- en/of gokverslaving je ook iets biedt. Op een bepaalde manier zorg je voor jezelf door even te vluchten in de game of het gokken. Je vlucht weg voor iets. Waar je voor vlucht is vaak een zoektocht, je bent je daar niet bewust van. Tijdens onze behandeling bij Hervitas gaan we hiernaar opzoek en zien dan soms dat cliënten vluchten voor traumatische ervaringen op jonge leeftijd, verstoorde familierelaties of een te hoog verwachting- en/of ambitieniveau.

Meer weten? Lees dan ons blog ‘Wat is een verslaving en wanneer ben je verslaafd?’

 

Verschillende soorten verslavingen

Er zijn allerlei verschillende soorten verslavingen. Vaak wordt er onderscheid gemaakt in een middelen- en een procesverslaving. Bij een verslaving aan middelen kun je denken aan alcohol, allerlei soorten drugs, maar ook nicotine (roken).

 

Bij een procesverslaving kun je denken aan eetverslaving, seksverslaving, gameverslaving of gokverslaving. Bij een procesverslaving speelt het gedrag de belangrijkste rol. Het obsessieve gedrag, gedrag waar je geen controle over hebt op bepaalde momenten. Gedrag dat je ook iets oplevert, een bepaalde beloning, bijvoorbeeld even geen zorgen en stress meer wanneer je in het gokken of gamen bent gevlucht. De beloning is dan ontspanning.Helaas blijft het niet bij deze ontspanning. Een verslaving heeft namelijk invloed op je brein.

 

Gevolgen van verslaving voor je brein

Verslaving is dus een erkende ziekte waarbij controleverlies een belangrijke indicator is. Maar wat gebeurt er dan in je hersenen? Jouw hersenen kun je zien als een grote leermachine, alles wat je leert en ervaart, voedt deze machine. Door bepaalde handelingen of acties vaak te herhalen word je meer ervaren. Je brein gaat zich vervolgens aanpassen door te veranderen. Hierbij kan zelfs de daadwerkelijke structuur van je hersenen veranderen.

Een interessant voorbeeld; gecertificeerde taxichauffeurs in Londen moeten de wegenkaart ook uit hun hoofd kennen. Deze kennis wordt opgeslagen in het deel van het brein waar het geheugen zit; de hypocampus. Vastgesteld is dat bij deze taxichauffeurs de hypocampus groter is dan bij een gemiddeld persoon. De structuur is veranderd.

 

Structuur en grootte veranderd

Bij game- of gokverslaving zien we vaak dat in twee delen van de hersenen de structuur en grootte is veranderd: het deel waar je controle c.q. controleverlies zit en het deel waar je beloningscentrum zit. Op hersenscans geven deze delen bij game- en gokverslaafden ook vaak een veel hogere activiteit zien dan gemiddeld. Dat bewijst dat een verslaving gevolgen heeft voor je brein.

 

Je beleving wordt anders

Door de verandering in de structuur van je hersenen ga je anders reageren. En dan met name op dingen die te maken hebben met je verslaving. In de wetenschap noemen we dit cue respons. De prikkel (cue) waar je op reageert kan een geluid, een beeld, een gevoel zijn, maar ook geuren bijvoorbeeld. Deze prikkels komen binnen in jouw veranderde brein waardoor je dingen anders ziet en ervaart. Het is een beetje alsof je door een filter naar de wereld kijkt. Hierdoor is jouw reactie op deze prikkels ook anders.

Alles wat jij koppelt aan gokken of gamen zal, door de veranderde breinstructuur, er voor jou extra uitspringen. Het filter zorgt ervoor dat dit voor jou extra opvalt, zonder dat jij hier bewust voor kiest.

 

Zoek hulp

Gelukkig is jouw breinstructuur ook weer in positieve zin te veranderen. De eerste stap is stoppen met gokken of gamen. Denk jij dat je gokverslaafd of gameverslaafd bent en wil je hiervan herstellen? Neem dan contact met ons op en dan kijken we samen hoe we jou kunnen helpen. Herken je stukken maar weet je het niet zeker? Doe dan hier onze zelftest.

• Psycholoog Iris: “Na drie weken verlaat iemand als een ander persoon ons pand”
• Hoe heeft corona invloed op gokken of gamen?