Omgaan met verslaafde: de do’s en don’ts

Bij naasten zijn er vaak vragen over het omgaan met een (gok)verslaafde. Hoe kun je een verslaafde nou het beste helpen? En kun je eigenlijk wel helpen? Wij delen de belangrijkste do’s en dont’s.

Als partner, ouder en vriend(in) van een verslaafde ben je vaak ten einde raad. Niets lijkt jouw naaste te kunnen helpen, wat je ook probeert. Die ander lijkt onbereikbaar en het enige wat je kunt doen, is machteloos toekijken hoe iemand steeds verder afglijdt. Een vreselijk gevoel. Helemaal als er ook nog flinke financiële problemen ontstaan en het betalen van hypotheek of huur een probleem wordt.

Verslaafde helpen: een spagaat

Als naaste zit je in een enorme spagaat. Aan de ene kant krijg je te maken met een gokverslaafde die liegt, bedriegt en manipuleert, wat behoorlijk pijnlijk en frustrerend kan zijn en je ook boos kan maken. Er is geen aandacht voor jouw verdriet en teleurstelling. Aan de andere kant geef je om die ander en wil je helpen. Maar hoe? Want hulp zoeken stuit op veel weerstand bij je partner, kind of vriend(in).

Omgaan met verslaafde: wat doe je wel en niet?

Een gokverslaving is een mentale aandoening waarbij iemand afhankelijk is geworden van gokken. Het leven van iemand met een gokverslaving draait voornamelijk om het zoeken naar kansen om te gokken, zelfs als dit ten koste gaat van andere belangrijke aspecten van het leven zoals relaties, werk, studie of vriendschappen. Iemand met een gokverslaving is niet in staat om langdurig te stoppen met gokken. De drang (craving) naar gokken blijft aanwezig, waardoor het steeds moeilijker wordt om te stoppen.

• Luisteren en begrip tonen: Probeer te luisteren en begrip te tonen wanneer iemand uit je omgeving vertelt over zijn of haar gokverslaving, vertelt over “zin hebben om te gokken” of een terugval. Iemand met een gokverslaving ervaart vaak veel schaamte en schuldgevoelens over het gedrag, waardoor erover praten moeilijk kan zijn.
• Vertrouwen uitspreken: Spreek je vertrouwen uit in de ander. Zeg bijvoorbeeld dat het gaat lukken om van de gokverslaving af te komen.

• Vragen hoe je kunt ondersteunen: Vraag hoe je de ander kunt ondersteunen in zijn of haar herstelproces.

• Geduldig blijven: Blijf geduldig gedurende het herstelproces. Voor iemand met een gokverslaving kan het beangstigend zijn om een leven zonder gokken voor te stellen. Het is of was vaak de enige uitweg om zich beter te voelen.
• Erken kleine stappen: Wees je bewust van kleine stappen in het herstelproces. Herstellen van een gokverslaving heeft tijd nodig. Een veelvoorkomend fenomeen is dat er veel gefocust wordt op het einddoel (langdurig gokvrij zijn), terwijl de stappen tussenin net zo belangrijk zijn.
• Erken je eigen gevoelens: Erken je eigen gevoel van machteloosheid en praat hierover met elkaar.
• Stel open vragen: Stel open vragen om de gokverslaafde aan te moedigen zijn of haar gevoelens en gedachten te delen. Dit kan helpen om beter te begrijpen wat er speelt.
• Moedig professionele hulp aan: Moedig de gokverslaafde aan om professionele hulp te zoeken, zoals therapie of deelname aan een zelfhulpgroep of online hulpprogramma. Bied aan om mee te gaan naar afspraken als dat gewenst is.
• Bied praktische hulp aan: Bied praktische hulp aan, zoals hulp bij het regelen van afspraken of het organiseren van dagelijkse taken, beheren van de financieren, uitschrijven bij casino’s (gokstop.nl, Cruks), zodat de gokverslaafde zich kan concentreren op herstel.
• Blijf betrokken: Blijf betrokken bij het herstelproces door regelmatig te checken hoe het gaat en te laten zien dat je om de ander geeft.
• Wees een positief rolmodel: Laat zien hoe je zelf gezonde coping strategieën toepast en een gebalanceerd leven leidt.
• Zorg goed voor jezelf: Blijf goed voor jezelf zorgen. Het is begrijpelijk als je het moeilijk vindt om met de klachten van de herstellende om te gaan. Blijf zelf leuke en ontspannende dingen doen en blijf contact houden met goede vrienden waar jij je hart kunt luchten.

• Niet praten of discussiëren als iemand net heeft gegokt:Voer geen gesprekken of discussies met een naaste die net heeft gegokt of sterk onder de invloed van het gokken staat.
• Geen geld of krediet verstrekken: Verstrek geen geld of krediet aan iemand met een gokverslaving. Dit kan het gokken alleen maar in stand houden.

• Oordelen vermijden: Houd oordelen voor jezelf, dit roept alleen maar meer weerstand op bij een gokverslaafde.

• Niet overmatig zorgen: Het is begrijpelijk dat je een naaste met een gokverslaving wilt helpen en behoeden voor negatieve consequenties. Toch helpt het niet om bijvoorbeeld de ander steeds financieel te redden die wederom fors geld verloren heeft of smoesjes te verzinnen over de gevolgen van het gokgedrag naar andere familieleden toe.
• Geen ultimatums stellen: Probeer geen ultimatums te stellen tenzij dit echt noodzakelijk is voor jouw eigen veiligheid of welzijn. Ultimatums kunnen de druk verhogen en averechts werken. Stel alleen ultimatums die je daadwerkelijk kunt waarmaken en duidelijk zijn.
• Niet alles willen zelf willen oplossen: Probeer niet alle problemen van de gokverslaafde op te lossen. Het is belangrijk dat de gokverslaafde verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar eigen herstel.
• Niet betuttelen: Behandel de gokverslaafde niet als een kind. Dit kan het gevoel van eigenwaarde en autonomie ondermijnen.
• Vermijd het verbergen van problemen: Verberg de problemen van de gokverslaafde niet voor anderen. Het is belangrijk dat de situatie duidelijk is voor iedereen die erbij betrokken is, zodat er passende steun kan worden geboden.
• Eigen behoeften niet opzij zetten: Leg je eigen behoeften niet opzij om een ander te helpen. Houd je eigen grenzen in de gaten.

• Stel grenzen: Stel duidelijke grenzen om jezelf te beschermen. Het is belangrijk om duidelijk te communiceren wat je wel en niet tolereert.
• Zoek steun: Zoek zelf steun bij vrienden, familie of ondersteuningsgroepen voor naasten van gokverslaafden. Het delen van je ervaringen kan helpen om je eigen emoties te verwerken.
• Wees niet bang om hulp te vragen: Schroom niet om zelf ook hulp te vragen bij een professional als je merkt dat de situatie jou emotioneel zwaar valt.

Leestip: Hermine Broggel schreef als moeder van een gokverslaafde zoon het boek ‘Los’.

Hulp voor naasten bij Hervitas

Bij Hervitas behandelen we game- en gokverslaafden, maar hebben we ook veel aandacht voor naasten. Zo organiseren we onder andere elke week een familiegroep waar je hulp krijgt en met andere naasten kunt praten over hun ervaringen. Wil je advies over jouw gok- of gameverslaafde partner, kind of vriend(in), neem gerust contact met ons op. Wij staan voor jou en die ander klaar.

Lees hier meer over gokverslaving.